Ooit gaf ik een spirituele tekenles aan HAVO-5 studenten. Ik herinner mij nog dat één van de jongens zei: ‘hier betaalt mijn vader geen schoolgeld voor mevrouw’. Hij vond het maar onzin en hoefde van mij dan ook niet persé mee te doen. Hij kreeg een andere opdracht met het verzoek om wel stil te zijn. Ik snapte hem natuurlijk ook en hij was muisstil tijdens de tekenopdracht.
Toen iedereen getekend had, liep ik even door de klas en ontdekte allerlei zaken die door de tekening duidelijk werden en die ik anders waarschijnlijk nooit had gezien.
Eén jongen (met als stempel autistisch) verscheurde tot twee keer toe zijn tekening. Ik zei: ‘ik zie dat je je tekening twee keer verscheurt’. Hij: ‘ja mevrouw, ik kan niet tekenen’. Ik: ‘dat maakt je heel boos en frustreert je hè?’ Hij: ‘ja mevrouw’. Ik: ‘zou je willen dat je op papier kon krijgen wat je in je hoofd hebt?’ Hij knikt bevestigend. Hij had behoefte aan bekwaamheid om te tekenen. Ik vraag vervolgens wat hij op papier wilde zetten, maar wat niet lukte. We hadden een prachtig gesprekje.
Jaren later hoorde ik van zijn moeder dat hij had gezegd: ‘mevrouw Zwart, was de enige die mij begreep’.
Zo simpel kan het dus zijn: even meeveren met gevoelens van een kind en samen ontdekken wat de behoefte is. Meer hoeft niet. Je hoeft geen oplossing te vinden, je hoeft ook niet te zeggen dat het niks uitmaakt of te zeggen dat je het wel mooi vindt….. alleen gevoelens en behoeften raden is genoeg.
Ik ontdekte door een tekening van een meisje dat zij verscheurd werd door liefdesverdriet. Ze kon dat toen met mij delen.
Tenslotte kwam ik bij een jongen die een vierkantje, een cirkeltje en een kruisje had getekend. Ik vroeg: ‘volgens mij ben jij goed in wiskunde, klopt dat?’ ‘Ja mevrouw’ zei hij.
‘Wat wil je worden later?’ vroeg ik. ‘Piloot mevrouw’ zei hij.
‘Dan mag je jezelf best wat krachtiger neerzetten’, zei ik. ‘Een piloot draagt heel veel verantwoordelijkheid en volgens mij heb jij dat, zet jezelf maar neer!’. Hij bloosde en ik voelde dat er van alles speelde in het leven van deze jongen.
Een aantal weken later meldde de vader zich voor een tien-minuten-gesprek. Ik merkte een beetje spanning bij mezelf, omdat spiritueel tekenen natuurlijk niet ‘normaal’ is voor een godsdienstles.
Vader kwam en vertelde dat zijn zoon had verteld over de tekening. Ik zei tegen vader: ‘ik denk dat er veel verdriet bij uw zoon is’. ‘Tsja, zei de vader, dat klopt wel. Wij liggen in echtscheiding en ik woon al een tijdje niet thuis’. Ik vroeg: ‘denkt u dat hij u mist?’ Hij: ‘Ja zeker’.
Aan het eind van ons gesprek vroeg ik of ik een suggestie mocht doen en dat mocht. Ik benoemde dat het voor de zoon heel fijn zou zijn om binnenkort een aantal dagen alleen met zijn vader op stap te gaan. Vader vertelde dat hij met zijn zoon een week naar London zou gaan, als zijn zoon zou slagen voor zijn HAVO-examen.
Ik keek hem indringend aan en vroeg: ‘en als hij niet slaagt…………?’
Vader kijkt terug: ‘dan ga ik ook met hem naar Londen’.
Zo mooi!
Het is voor zoons heerlijk om er eens even helemaal tussenuit te kunnen met hun vader. Ik citeer een fragment uit het boek De terugkeer van de koning van Ton van der Kroon:
“De meeste zonen kennen hun werkelijke vader niet. Wat opvalt in deze tijd is dat vaders veelal afwezig zijn in het leven van hun zonen. Ze zitten op kantoor, komen ‘s avonds laat thuis en laten de opvoeding van hun zonen meestal aan de moeder over. In de meeste gevallen is het probleem van de vader echter niet dat hij fysiek afwezig is, maar emotioneel. Hij weet niet hoe hij gewoon contact kan maken. Hij heeft zich teruggetrokken uit het gezinsleven en zijn toevlucht gezocht in het werk, de krant, de sport of de kroeg. In zijn werk is hij iemand en daar gaat het om wat hij doet, niet om wie hij is. Als vader en als man heeft hij vaak zijn eigenwaarde verloren en zich neergelegd bij dit verlies. Net als zijn zoon nu, heeft hijzelf in het verleden een vader moeten ontberen en heeft hij wanhopig gezocht naar vaste grond om op te staan. Hij is een eenzame strijder geworden, voor de paar idealen waar hij zich krampachtig aan vasthoudt, of hij is verstild en verslagen.
De zoon schreeuwt innerlijk om een teken van leven. Een zoon zal zich in een zeer vroeg stadium van zijn leven, geschrokken door de afwezigheid en zielloosheid van de vader, afvragen: Wat is er gebeurd met mijn vader? Waar is hij? Wat is hem overkomen dat hij zo onbereikbaar is, zo agressief en dominant of juist zo passief en lamgeslagen? Waarom is hij niet zichzelf en verbergt hij zich achter maskers?
Zonder contact met het goede beeld van zijn vader is hij verloren. Zijn vader is zijn eerste voorbeeld van mannelijkheid en om een man te worden zal hij de verbinding met zijn vader moeten maken. Maar als zijn vader afwezig is, heeft de zoon niets om zich op te richten. Om de trapeze van zijn moeder los te laten en over te kunnen springen naar de trapeze van zijn vader is het nodig dat zijn vader hem de hand reikt. Als hij niet springt, zal hij in een mengeling van afhankelijkheid en afkeer aan zijn moeders trapeze blijven hangen: hij blijft een moederszoontje en groeit nooit op tot man. In iedere relatie zal hij het patroon van moeder-en-zoon herhalen.”
Dus vaders: Misschien is er in de Kerstvakantie een mogelijkheid om met je zoon op stap te gaan? Of om samen een mannenworkshop te volgen? Natuur en outdoor bijvoorbeeld? Of samen vissen? Hiermee kun je het verschil maken in het leven van je zoon en het zal jullie band versterken!
Ik hoor graag jullie verhalen!
