Het pijnlijke van straffen
Straffen creëert meer wrok en vijandigheid dan het gewenste berouw en de verandering (Marshall Rosenberg).
Ze stonden tegen de muur, twee kleutertjes. Ik was te gast op een school om een leerling te observeren. De school had heel veel ramen en dus veel licht en openheid. Prachtig vond ik dat, iedereen kan elkaar ´zien´, maar toch ontdekte ik deze ochtend, dat er ook een donkere kant kan zitten aan het feit dat iedereen elkaar kan zien.
Ik ging op hurken naast de twee kleuters zitten. Wat staan jullie hier mooi…… Ze keken me verwonderd aan.
De leerling voor wie ik kwam wachtte op mij. Ik vroeg: ‘wat staan zij daar te staan’? Hij zei: ‘ze hebben straf’. Op datzelfde moment kwam de juf en ik hoorde haar luid en duidelijk zeggen: ‘jullie kunnen dus niet meer alleen naar de wc!!!’
Poef! Die kwam binnen bij mij zeg. Die lieve kleine mensjes… welke impact zal dit gebeuren op hen hebben? Ik kan me voorstellen dat er schaamte- en schuldgevoelens ontstaan, maar ook pijn en verwarring.
Later dacht ik: ‘wat zouden ze hebben gedaan? Met water hebben gespeeld? Of waren ze te lang weggebleven uit de klas?’
Mijn boek is dit jaar op de markt gekomen. Het is getiteld: ‘Zie hoe mooi ik ben’. Ik heb het boek gepubliceerd vanuit het verlangen dat wij zien hoe mooi kinderen zijn, maar dat we ook zien hoe mooi we zelf zijn.
Als we straffen, creëren we angst en onveiligheid. Kinderen kunnen bang voor ons worden, dat willen wij als ouders en meesters of juffen toch niet. Dat is toch niet de reden dat wij samen willen zijn met kinderen?
Als je straft door een leerling uit de klas te verwijderen, creëer je in het moment dan wel even rust in de klas, maar als angst voor straf de reden is voor leerlingen om zich te ‘gedragen’, dan kun je je afvragen of dat wel is wat jij wilt. Het lijkt mij fijner dat leerlingen zich gedragen op een manier die jij prettig vindt, omdat ze dat van harte doen!
Hoe zou het gaan als we echt luisteren naar kinderen en gaan ontdekken vanuit welk verlangen zij doen wat zij doen en als we dan vervolgens met hen in gesprek gaan en zeggen hoe het voor ons is dat ze doen wat ze doen? Zouden we dan niet veel meer van elkaar kunnen leren? En graag bij elkaar in de buurt willen zijn?
Mijn boek is geschreven voor leraren, maar zijn we dat niet allemaal?
Welke leraar durft het aan, welke schoolleider of directeur durft het aan om met de oefeningen uit mijn boek aan de slag te gaan en belangrijke behoeften van kinderen, leerlingen en studenten te horen, te begrijpen en met hen samen te werken?
Wie wil jonge kinderen begeleiden in het zichzelf beter leren kennen en in het zich bewust worden van hun eigen behoeften, zodat ze zelf ook begrijpen waarom zij doen wat ze doen? Wie wil leerlingen en studenten begeleiden in het respectvol met elkaar om gaan?
Weer even terug naar de mooie lichte school. De leerling voor wie ik kwam zei iets tegen mij waar ik heel verdrietig van werd. ‘Als je vroeger in de hoek stond, kon alleen je eigen klas je zien, maar nu kan de hele school zien dat je straf hebt.’
Mijn boek wil bewustzijn brengen op hoe het anders kan. Ik heb er inmiddels ook een training bij gemaakt voor docenten(teams).
Hieronder lees je een referentie van een docent op een training van mij.
Met warme gevoelens en blijde dankbaarheid denk ik terug aan de training GC voor docenten. Het was een feest om onder jouw inspirerende leiding op de prachtige Zijn-plek te mogen vertoeven. Ik kwam met de bedoeling om mijn GC vaardigheden op te frissen en dat is ruimschoots gelukt. Ook voel me gesterkt in mijn wens om GC actief en bewust toe te passen in mijn werk op school.
Mijn nieuwsgierigheid naar het oefenen met de trainingsacteur is ook vervuld. Maar dit smaakte naar meer! In mijn oefengesprek met de leerling die erg gefrustreerd en verdrietig was heb ik ervaren dat begrip tonen voor de ander, totdat alle gevoelens en behoeften zijn benoemd, makkelijker gezegd dan gedaan is. Annemarie maakte dit duidelijk door de rol subliem te spelen. Ook de oefengesprekken van de andere deelnemers waren hierdoor zeer leerzaam en vol herkenning. De inzet van Annemarie als trainingsacteur heb ik als een grote toegevoegde waarde ervaren in de training.
Het programma was helder en goed in balans, er was voldoende afwisseling tussen actief bezig zijn en tijd voor bezinning en rust. Jij stemde op een prettige manier af met de groep en gaf voldoende ruimte voor eigen inbreng. En met de lekkernijen bij de koffie en tijdens de lunch voelde ik mij zeer verwend! De aanpak met praktische ervaringsgerichte oefeningen die met de groep werden nabesproken en toegelicht vanuit de theorie en het GC model, vond ik een fijne manier van werken. Het werd al doende steeds duidelijker wat GC inhoudt. Je hebt een hele natuurlijke manier van trainen waardoor een ieder zich veilig kan voelen om vrijuit te oefenen. En ik voelde me geraakt en geinspireerd door jouw bewogenheid met kinderen en wil je bedanken voor het ontroerende verhaal waar je mee afsloot.
Het deed mij eens te meer beseffen dat ik als docent het verschil kan maken door oog en oor te hebben voor mijn leerlingen en tijd te maken, ook als de werkdruk heel hoog is. Beide dagen heerste er een fijne rustige sfeer. Ik heb het als bijzonder ervaren om met onderwijscollega’s te sparren, er was veel herkenning over en weer. Ik verlang naar meer (oefenen, delen, elkaar inspireren, uitdragen) en zag al mijmerend een oefengroep voor mij met mensen die verder willen met GC, en elkaar in een inspirerende omgeving regelmatig treffen.
De training heeft mij vooral ook hoop gegeven. Want ik geloof dat als we het gedachtegoed van Rosenberg blijven delen, de wereld vreugdevoller en vredevoller wordt.
Op weg naar het nieuwe jaar stemt deze gedachte mij hoopvol en gelukkig.
Dank je wel.
Nyncke
(PS de trainingsacteur was Annemarie Koopman)
Mocht je eerst een kijkje willen nemen in mijn boek, download dan hier de eerste drie hoofdstukken gratis
Wil je het boek meteen bestellen, dan kun je dat hier doen!
Veel leesplezier en een heerlijke zomer toegewenst!
Sonja Zwart
